Паэма "Жыццё ў вёсцы"

Паэма "Жыццё ў вёсцы"

10.04.2022 19:02

Рейтинг: 0,00 (0)

Поэт: Васіль Чыжеўскі

Серия стихов: Родное

I Родныя мясцiны

Вось зноу мяне
Сустракаюць родныя мясцiны.
Я прыехау сюды,
Каб пабыць адзiны.
Каб адпачыць ад гэтай
Гарадской сумоты,
Каб у гэтай вёсцы
Для мяне было шмат работы.
Я прыехау, i расклауся.
I на ложак я паклауся.
Каб мне адпачыць.
Вось сагнау сваю сумоту
I я узяуся за работу.
Я стау Бобiка кармiць,
Якi хоча са мной жыць.
Для яго зрабiу я ложак,
Са сваiх вялiкiх дошак.
Я пакрасiу, усцялiу
I Бобiка я палажыу.
Жыу каля мяне сусед.
Гэта быу старэнькi дзед.
I хадзiу гэты дзядок
На лавачку пад стары клянок,
Якi тут дауно расце.
А навокал усё цвiце.
Астры ды дзьмухауцы.
Ой! Якiя малайцы!
Параслi яны па лузе.
Жоуты ды аранжавы.
Колер у iх уразлiвы.
Ну дык вось.
Сядзiць дзядок.
Ды раглядвае клянок.
Ой, якi ён малады!
А якi зялёны!
Вельмi мне дауно знаёмы!
Ну вось крочыу я далей.
Бачу стаю малышэй.
А якiя хлопцы!
А з iмi дзяучаты!
Як я iм жа рады!

II Вяскоýскiя справы

Пачынаецца дзень так.
Калi выйдзеш на ганак,
Ты прыдумай справу.
Хочаш жыта пакасiць
Трэба серпа натачыць,
Каб касiлась лепей.
Пакасiу ты каласочкi,
Ды сабрау тры васiлёчкi.
Калi хочаш хлеба з'есцi,
Трэба с падлогi зерне змесцi,
Жорнау трэба пакруцiць,
Каб муку нам раздабыць.
Цеста замясiць, у печ паставiць.
А тады, як запячэцца,
Вынiмай, ды пасмакуй
Ты сваёю працай.

III Рыбалка

Я вазьму хвiлiначку у вас.
Жыу у нас хлопец Апанас.
Быу ён вельмi энэргiчны,
Ды быу вельмi хлопец нiшчы.
Ходзiць Апанас пад мост
Ловiць рыбу, як на хвост.
Сядзе, пачакае.
Колькi рыб паймае!
Першая,другая, трэцяя плыве
Колькi ix y вадзе!
Ну дык вось.
Апанас сядзiць
Ды на воду ён глядзiць
Ды радуецца клёву
Сваяму улову.
Прыйдзе ён дадому,
Ляжа на салому.
Налавiу рыбы у рацэ
Ляжа ён, ды адпачне.

IV Раняшняя лянота

Было гэта ранiцою.
Калi усе прачнулiся
Усталi, падцягнулiся
Калi усе памылi твары.
А я у ложку думау мары.
"Што мне сёння парабiць?"
Можа поплау пакасiць.
А то ён зарос травою,
Што не ступiць туды нагою.
Каб было у мяне жаданне,
Не даю вам абяцанне,
Што я поплау пакашу.
"Можа сабаку пакармiць ?"
"Цi карову падаiць?"
Але ёсць гэта жаданне?
На такiя абяцаннi.
Лепш я дома пасiжу.
Тэлевiзар пагляджу.


V Сябры у вёсцы

Былi у мяне сябры
Вельмi добрыя яны.
Любiлi пагуляць
I папрыгаць, паскакаць.
А калi сцямнее
Беглi стайкай, як аленi
Да мяне.
I крычаць:Хопiць там на ложку ляжаць.
Пойдзем з намi!
I iшлi мы на палi,
I палiлi там агнi.
Жоуты ды чырвоны колер у кастры.
А сядзiм на полi с бульбай.
Хто та пабег, парывау,
I у касцёр пакiдау.
Такiя смачныя клубнi!
А пасля збярэмся на канцы сяля.
Наша група тут адна.
I нiкога тут няма.
Мы як совы пакрычым,
I навокал паглядзiм
Няма нiкога.
Прыпугнем яшчэ разок.
Бачым выйшау к нам каток.
Беленькi, ласкавы,
Ды такi кудравы.
Мы катка пагладзiлi
Ды планы пaладзiлi

VI Грыбны сязон

Пачалi расцi грыбы
Колькi радасцi у iх!
Гэты пад бярозай,
Гэты пад асiнай
Ой, якi прыгожы!
A якi ён длiнны!
А махавiкi, як баравiкi
Cхавалiся.
Лiсточкам накрылiся
Самi затаiлiся,
Каб не здаць сябе.
А яшчэ лiсiчкi,
Жоутыя сястрычкi.
Растуць яны кучкамi
Ды трымаюцца ручкамi.
Шух пад мох.
I гаворыш:Вот! Вот яны сядзяць!
На мяне глядзяць!
Белыя грыбкi
Добрыя браты,
Белыя, як у снягу,
Не здалiся нiкаму.
У лесе вельмi добра
I прыгожа.
З гэтым усе людзi згожы.

VII У лесе

Колькi у лесе розных гукау!
То дрозд дзесьцi пастучыць,
Перапёлка пакудахча,
I зязюля паляцiць.
Шоу аднойчы я па лесе.
Бачу, дзiк бяжыць.
Колькi дзiкау на Палессе
Мне удалося палiчыць?
Павярнууся.
Пайшоу улева.
Потым управа.
I убачыу лiсау стаю.
Пачауся дождж.
I дзiк схавауся.
Да мяне сабака прывязауся.
Бачна чуе пах майго пiтомца,
Майго ласкавага абаронца.
Бобiк зваць яго.
Цi чулi?
Ды канешне.
У першай частцы вы чыталi,
I увагу вы звярталi,
Што сабака ёсць у мяне.
У лесе было цiха.
Толькi старая драздзiха
Б'е i б'е аб дрэва дзюбай.
Пускае яна жукоу пад згубу.
У лесе вельмi прыгожа.
З гэтым з вамi я згожы.

VIII Сварка Апанаса

Шоу Апанас.
За iм шла гусь,
А за ёй iшоу Кастусь.
Шлi удвоiх яны на рэчку.
Каб скончыць сваю спрэчку.
Пасварылiся хлапцы,
Калi елi агуркi.
Аднаму з iх два дасталпсь,
А другому тры.
Што за тыя агуркi?!
Жывуць удваiх,
Як кот з сабакам.
А радасцi у iх,
Як кот наплакау.
Жывуць яны у неузгодзе,
Так гавораць у народзе.
Пайшлi на раку.
Папрыгалi у ваду.
Стау Кастусь тануць.
I крычыць ён Апанасу:Гэй!
Браток!
Ты прабач той агурок!
Выцягнуу яго Апась.
Ссябравалiся яны.
Больш у неузгодзе не жылi.

IX Выпадак на балоце

Шоу Кастусь аднойчы у лес
I у балота ён залез.
Шоу у прылесак у грыбы
А прыйшоу сюды.
I падумау:
"Што рабiць?!"
Трэба Бога памалiць.
Каб ён мяне адратавау,
Каб грыбочкау я сабрау.
Вось малiтву ён чытае,
I ягады ён аб'ядае.
Яны леглi на купiны
I завуцца журавiны.
Неяк дайшоу ён да прылеска
I убачыу там пралеску.
Нагадала яна Кастусю
Пра матулю i пра усю сям'ю.
I захныкау Кастусёк пра тое,
Што матуля хвалявалася:
"Дзе дзiця маё дзявалася?"
Пахныкау так хвiлiнак пяць.
I сказау сабе.
"Трэба сумоту перамагаць!"
Устау Кастусь потым з травы
I пайшоу туды.
Прыйшоу Кастусь у сваё сяло.
Тут яно было адно.
Не зра ён Бога памалiу.
Той згадау яму сустрэчу,
З яго матуляй,
Бабуляй,
Дзядзькай, цёцькай.
З яго сабакам Моцькай.
Узрадавауся ён.
Потым пабег Кастусь пад клён.
Сагнау сваю сумоту,
Смела узяуся за работу.
Больш у балота не хадзiу,
Каб не застацца там зусiм.

X Канец

Вось што, хлопцы i дзяучаты.
Ой! Якiя малайцы!
Прачыталi усю паэму
Вы з пачатку да канцы.
Каб чыталi вы паэмы па сто раз
І не забываеце вы нас!